دنیایی که ما با آن سروکار داریم، دنیایی مملو از زیبایی های متنوع و لذت بخش است که بی تردید در روح و روان آدمی تاثیر میگذارند. به همین دلیل هم نمی توانیم تاثیر هنر در رفع افسردگی را نادیده بگیریم. تاثیر هنر بر روح و روان انسان موضوعی است که بسیاری از متخصصان و روانشناسان روی آن تاکید دارند. تاثیر هنردرمانی در جوامع امروز اثبات شده است و از این اصل چه به صورت علمی و چه به صورت تجربی به عنوان الگو و معیار استفاده میشود. پس میتوان گفت که هنردرمانی عبارت است از درمان آشفتگیهای روانی از طریق واسطههای هنری. در این روش درمانجو میتواند درون فرد بیمار را آشکار کند و کمک کند تا آنچه را که ارائه کرده است، مورد ارزیابی قرار دهد.
رابطه مستقیم و تنگاتنگ هنر با روح و روان انسان تا جایی است که بسیاری از بیماریهای شدید روحی با این تکنیک بهبود پیدا میکنند و معالجه میشوند. هنر و دنیای زیبای آن میتواند استرس را کنترل و حتی محو کند، ترس را از بین ببرد و اعتماد به نفس را رشد دهد. نیاز انسانِ امروز به هنر و تاثیر هنر بر سبک زندگی بی نیاز از استدلال و توضیح است. زیرا تجربه به راحتی می تواند این تاثیر شگرف را توضیح دهد. همه انسانها با هر درجهای از فرهنگ و سواد و اندیشه، تحت تاثیر هنر و زیباییهای آن هستند. واقعیت این است که بشر در طول تاریخ حیات اجتماعیاش هیچ وقت بدون هنر زندگی نکرده و هنر از آغاز زندگی تا به امروز همچنان با او و همزاد او و همراه او بوده است.
چرا نمی توان تاثیر هنر در رفع افسردگی را انکار کرد؟
واقعیت این است که وقتی موضوعی به تجربه به اثبات برسد، انکار آن چیزی جز فریب نخواهد بود. با توجه به این موضوع که هنر تداعیگر زیبایی و جمال است، موجی از امواج مثبت را به احساس و روح آدمی منتقل می کند که در نتیجه آن حس آرامش و سکون تجربه میشود. تکنیک هنردرمانی برای رفع افسردگی و سلامت روحی یک تکنیک رواندرمانی و روانشناسی موثر است که بسیاری از مشکلات را چه در سنین کودکی و چه در سنین بزرگسالی و میانسالی برطرف میکند. آنچه موجب تاثیر هنر در رفع افسردگی میشود این است که فرد بیمار در کمال آزادی و خلاقیت یک کار هنری را انجام میدهد و یک اثر هنری را خلق میکند.
هنر درمانی چگونه افسردگی را رفع میکند؟
تاثیر هنر در رفع افسردگی از آن جهت است که هنر میتواند به عنوان یک رسانهی بیانگر، در برقراری ارتباط، غلبه بر استرس و کشف جنبههای مختلف شخصیت به بیماران کمک کند. در واقع طب هنردرمانی، تکنیکهای روان درمانی را با فرایندهای خلاقانه ادغام میکند و ذره ذره پیش میرود تا بهبودی کامل حاصل شود. تاثیر هنر در رفع افسردگی از آن جهت است که مسیر حل تعارضات و مشکلات، تقویت مهارتهای ارتباطی، تنظیم رفتار، کاهش استرس، افزایش حرمت نفس و خودآگاهی و به دست آوردن بینش بهتر و بیشتر را هموارتر میسازد. در هنردرمانی به جزئیات مهارتهای هنری توجه نمیشود؛ به عبارت بهتر فعالیتها و تولیدات هنری از منظر زیبایی شناسانه مهم نیستند، بلکه از نظر روانکاوانه و درمانگرانه مورد توجه قرار میگیرند.
موارد استفاده از هنردرمانی
همان طور که پیشتر نیز گفتیم، تاثیر هنر در رفع افسردگی مخصوص سن خاصی نیست و هنردرمانی میتواند برای همه افراد استفاده شود. به طور کلی هنردرمانی محدوده وسیعی از اختلالات ذهنی و درماندگیهای روانی را بهبود میبخشد. گاهی از این تکنیک درمانی در کنار گروهدرمانی و درمانشناختی استفاده می شود. به عبارت تخصصی تر هنردرمانی میتواند برای درمان بیماریهای روانی متعددی استفاده شود؛ از جمله اختلال دوقطبی و اختلال استرس پس ضربهای (این نوع استرس پس از یک تصادف شدید بهوجود میآید). این روش علاوه بر اینکه میتواند به بهبود سلامت روانی و احساسی افراد کمک کند، میتواند آگاهی و هوشیاری و تواناییهای شناختی را نیز تا حد بسیار زیادی افزایش دهد و از میزان استرس کم کند و اثر ضربههای احساسی وارده از تجربههای تلخ عاطفی گذشته را از بین ببرد.
نحوه استفاده از تکنیک هنردرمانی
برای استفاده از تکنیک هنردرمانی تنها کافی است، به صورت آزادانه یک هنر را انتخاب کنید و به دنبال یادگیری آن بروید. تاثیر هنر در رفع افسردگی از همین مرحله آغاز میشود، زیرا مرحله انتخاب میتواند ذهن را از شر درگیریهای پیشین حتی برای چند لحظه خلاص کند. نقاشی، موسیقی، فرش بافی، گلیم بافی، بافتنی، سوزن دوزی، شمعسازی، آشپزی، باغبانی، خطاطی، عکاسی، گرافیک، خیاطی و بسیاری دیگر از رشته های هنری، میتوانند در درگیر کردن ذهن با یک مقوله جدید و مفید و در نهایت رفع افسردگی موثر باشند. لذا هرگز نمیتوان نقش هنر در بهبود زندگی انسان را نادیده گرفت یا انکار کرد.
فعالیت های هنری باعث نشاط در مغز میشوند
اگر تجربه نکردهاید، پیشنهاد میکنیم که حتما شرایطی را برای خود فراهم کنید تا تجربه کنید. زمانی که فعالیت هنری انجام میدهید، مغز شما فرمان نشاط و سرور را صادر میکند. به عبارت بهتر با انجام هر فعالیت هنری هورمون های تولید احساس شادی در مغز تحریک میشوند و همین احساس، تاثیر مستقیم و شگرفی در رفع افسردگی دارد. کارهای هنری جریان خون را در قسمت قدامی قشر مخ افزایش می دهد. به طور میانگین ۴۰ دقیقه نقاشی کردن یا انجام سایر فعالیتهای هنری به کاهش شدید استرس کمک میکند. پس اگر از درصدی از افسردگی رنج میبرید، همین حالا یک هنر را برای خود انتخاب کنید و سراغ تکنیکهای یادگیری آن بروید و تاثیرات عجیب و ماندگار آن را تجربه کنید.
متاسفانه موضوع ناباروری موضوع نا آشنا و نامانوسی نیست و تقریبا همهی ما در اطرافیان و دوستانمان کسی را دیدهایم که با این موضوع درگیر است. اگر بگوییم که نمیدانیم چرا امروزه ناباروری شیوع پیدا کرده است، دروغ گفتهایم. اتفاقا خوب هم میدانیم، اما نمیدانیم دقیقا باید برای مبارزه با آن چه کار کنیم و تا کجا بجنگیم. بسیاری از زوجهایی که طعم فرزند نداشتن و صاحب فرزند نشدن را چشیدهاند، با انبوهی از دلایل و فاکتورهای محیطی روبهرو هستند که ناخودآگاه روی سیستم تولید مثل آنها تاثیر گذاشته است. امواج مختلف، دوری از ورزش و استفاده از مواد غذایی ناسالم یا با درجه سلامت کم، قرصهای شیمیایی، مزاجهای تغییر یافته و تثبیت نشده، شکل ناصحیحی از کار کردن، انواع دودهای مضر و به طور کلی سبک زندگی اشتباه، همگی باعث شده است که شیوع ناباروری در دنیای امروز بسیار بیشتر از سالهای گذشته باشد. این رشد سرسامآور به گونهای است که بسیاری از پزشکان اذعان دارند چیزی را که امروز به عنوان ناباروری میبینند، بیست سال پیش نمیدیدند.
چه زمانی به زوجی نابارور اطلاق می شود؟
پاسخ این سوال تکراری را یک بار دیگر میآوریم. اما سعی میکنیم توضیحات بیشتری بدهیم؛ اگر زوجی پس از یک سال تلاش بدون استفاده از هرگونه وسیله جلوگیری از بارداری، صاحب فرزند نشوند، عنوان نابارور را میگیرند؛ هر چند این عنوان در ابتدا خیلی جدی نیست و با گذشت زمان و ادامه ناباروری، تثبیت میشود، اما با این حال بررسیها برای یافتن علت بعد از یکسال شروع میشود. این فاصله برای زوجهایی که خانم بیشتر از ۳۵ سال سن دارد، به ۶ ماه تقلیل مییابد. برای درمان ناباروری باید هم خانم و هم آقا مورد بررسی قرار بگیرند تا درمانهای لازم، به موقع انجام شود و نتیجه رضایت بخش حاصل شود.
عمده ترین علل ناباروری در زنان و مردان
شایعترین علل ناباروری زنان شامل مشکلات مربوط به تخمکگذاری نامنظم یا کم و در نتیجه عادتهای ماهیانه نامنظم و کم و زیاد، آسیب به رحم یا لولههای فالوپ، تومورهای بدخیم رحم، زخم در دیواره رحم، عفونتهای رحم، آندومتریوز، کیفیت نامناسب ترشحات رحم، مشکلات دستگاه ایمنی بدن و مشکلات هورمونی است. هر اندازه که مشکلات مربوط به بارداری زنان گسترده و وسیع است، این مشکلات برای مردان تنها در یک کلمه خلاصه می شود و آن اسپرم است. در حقیقت علت ناباروری مردان مربوط به تعداد کم اسپرم، عدم بلوغ اسپرم، شکل غیرطبیعی اسپرم و عدم توانایی حرکت مناسب اسپرم است.
درمان ناباروری چقدر واقعیت دارد؟
حقیقت این است که تولد نوزاد برای زوجهایی که نابارور خوانده میشوند، در دنیای امروز غیر ممکن نیست. در واقع بسته به نوع و شدت ناباروری درمانهای لازم مرحله به مرحله آغاز میشود. درمانها پس از انجام آزمایشات کلی خانم و آقا شکل جدی به خود میگیرد.
اگر پس از یک بار انجام آزمایش بررسی نطفه (آزمایش SEMEN) برای یک مرد، ثابت شود که اسپرمها کیفیت لازم را ندارند، علت این اختلال باید مشخص شود. سونوگرافی رنگی بیضه و انجام آزمایشات هورمونی میتواند کشفیات بسیاری را برای پزشک معالج داشته باشد. با این حال ممکن است سونوی بیضه و آزمایشات هورمونی همگی نرمال و طبیعی باشند، اما اسپرم همچنان بیکیفیت باشد. در اینجا پزشک دو راه پیش روی بیمار خود میگذارد، یا اینکه مستقیما سراغ روشهای کمک باروری (IUI/IVF/ ICSI / GIFT /ZIFT/ ) برود و یا اینکه ۶ ماهی با استفاده از قرصهای تقویتی و آمپولهای هورمونی برای بالا رفتن کیفیت اسپرم صبر کند. گاهی نیز در سونوی بیضه مشخص میشود که فرد مبتلا به واریکوسل است. درجه واریکوس مشخص میکند که درمان باید دارویی باشد یا اینکه به عمل نیاز است. همچنین در صورتی که آزمایشات هورمونی آقا متعادل نباشند، شکل درمان تغییر پیدا میکند و مسیر خاص خود را میرود. در حقیقت این سبک زندگی است که مشخص میکند دستگاه تولید مثل چقدر خوب و دقیق کار کند.
اما در یک زن درمان ناباروری بسیار پیچیدهتر و سختتر است. بسته به اینکه علت ناباوری زن چه باشد و مشکل دقیقا در کدام قسمت باشد، مسیر درمان متفاوت خواهد. استفاده از داروهای تقویت تخمدان و کنترل هورمونهای زنانه، تحریک تخمکگذاری، عکس رنگی رحم، عملهای مربوط به آندومتریوز و بسیاری دیگر از درمانهای تهاجمی و غیرتهاجمی روی بدن یک زن انجام میشود تا او را به یک مادر تبدیل کند. اینکه انجام تمام این روشهای درمانی تا چه اندازه موثر و موفقیتآمیز است، بسته به پاسخگویی بدن و البته شدت و حدت اختلال دارد.
ناباروری با دلایل ناشناخته
این شکل از ناباروری هم وجود دارد. به این معنی که آزمایشات زن و مرد در تخصصیترین سطوح هیچ مشکلی را نشان نمیدهند، اما همچنان بارداری اتفاق نمیافتد. این شکل از ناباروری در مقایسه با اشکال دیگر این مشکل، فشار روحی بیشتری را به زوجین وارد میکند؛ زیرا با وجود مشکل حداقل مسیر درمان مشخص میشود، اما زمانی که مشکل مشخص نیست، یافتن مسیر درمان خودش یک مشکل بزرگ است. معمولا به این زوج ها روشها کمک درمانی پیشنهاد میشود که این روشها نیز گاهی پاسخ میدهند و گاهی نیز هم امیدها را نامید میکنند.