دنیایی که ما با آن سروکار داریم، دنیایی مملو از زیبایی های متنوع و لذت بخش است که بی تردید در روح و روان آدمی تاثیر میگذارند. به همین دلیل هم نمی توانیم تاثیر هنر در رفع افسردگی را نادیده بگیریم. تاثیر هنر بر روح و روان انسان موضوعی است که بسیاری از متخصصان و روانشناسان روی آن تاکید دارند. تاثیر هنردرمانی در جوامع امروز اثبات شده است و از این اصل چه به صورت علمی و چه به صورت تجربی به عنوان الگو و معیار استفاده میشود. پس میتوان گفت که هنردرمانی عبارت است از درمان آشفتگیهای روانی از طریق واسطههای هنری. در این روش درمانجو میتواند درون فرد بیمار را آشکار کند و کمک کند تا آنچه را که ارائه کرده است، مورد ارزیابی قرار دهد.
رابطه مستقیم و تنگاتنگ هنر با روح و روان انسان تا جایی است که بسیاری از بیماریهای شدید روحی با این تکنیک بهبود پیدا میکنند و معالجه میشوند. هنر و دنیای زیبای آن میتواند استرس را کنترل و حتی محو کند، ترس را از بین ببرد و اعتماد به نفس را رشد دهد. نیاز انسانِ امروز به هنر و تاثیر هنر بر سبک زندگی بی نیاز از استدلال و توضیح است. زیرا تجربه به راحتی می تواند این تاثیر شگرف را توضیح دهد. همه انسانها با هر درجهای از فرهنگ و سواد و اندیشه، تحت تاثیر هنر و زیباییهای آن هستند. واقعیت این است که بشر در طول تاریخ حیات اجتماعیاش هیچ وقت بدون هنر زندگی نکرده و هنر از آغاز زندگی تا به امروز همچنان با او و همزاد او و همراه او بوده است.
چرا نمی توان تاثیر هنر در رفع افسردگی را انکار کرد؟
واقعیت این است که وقتی موضوعی به تجربه به اثبات برسد، انکار آن چیزی جز فریب نخواهد بود. با توجه به این موضوع که هنر تداعیگر زیبایی و جمال است، موجی از امواج مثبت را به احساس و روح آدمی منتقل می کند که در نتیجه آن حس آرامش و سکون تجربه میشود. تکنیک هنردرمانی برای رفع افسردگی و سلامت روحی یک تکنیک رواندرمانی و روانشناسی موثر است که بسیاری از مشکلات را چه در سنین کودکی و چه در سنین بزرگسالی و میانسالی برطرف میکند. آنچه موجب تاثیر هنر در رفع افسردگی میشود این است که فرد بیمار در کمال آزادی و خلاقیت یک کار هنری را انجام میدهد و یک اثر هنری را خلق میکند.
هنر درمانی چگونه افسردگی را رفع میکند؟
تاثیر هنر در رفع افسردگی از آن جهت است که هنر میتواند به عنوان یک رسانهی بیانگر، در برقراری ارتباط، غلبه بر استرس و کشف جنبههای مختلف شخصیت به بیماران کمک کند. در واقع طب هنردرمانی، تکنیکهای روان درمانی را با فرایندهای خلاقانه ادغام میکند و ذره ذره پیش میرود تا بهبودی کامل حاصل شود. تاثیر هنر در رفع افسردگی از آن جهت است که مسیر حل تعارضات و مشکلات، تقویت مهارتهای ارتباطی، تنظیم رفتار، کاهش استرس، افزایش حرمت نفس و خودآگاهی و به دست آوردن بینش بهتر و بیشتر را هموارتر میسازد. در هنردرمانی به جزئیات مهارتهای هنری توجه نمیشود؛ به عبارت بهتر فعالیتها و تولیدات هنری از منظر زیبایی شناسانه مهم نیستند، بلکه از نظر روانکاوانه و درمانگرانه مورد توجه قرار میگیرند.
موارد استفاده از هنردرمانی
همان طور که پیشتر نیز گفتیم، تاثیر هنر در رفع افسردگی مخصوص سن خاصی نیست و هنردرمانی میتواند برای همه افراد استفاده شود. به طور کلی هنردرمانی محدوده وسیعی از اختلالات ذهنی و درماندگیهای روانی را بهبود میبخشد. گاهی از این تکنیک درمانی در کنار گروهدرمانی و درمانشناختی استفاده می شود. به عبارت تخصصی تر هنردرمانی میتواند برای درمان بیماریهای روانی متعددی استفاده شود؛ از جمله اختلال دوقطبی و اختلال استرس پس ضربهای (این نوع استرس پس از یک تصادف شدید بهوجود میآید). این روش علاوه بر اینکه میتواند به بهبود سلامت روانی و احساسی افراد کمک کند، میتواند آگاهی و هوشیاری و تواناییهای شناختی را نیز تا حد بسیار زیادی افزایش دهد و از میزان استرس کم کند و اثر ضربههای احساسی وارده از تجربههای تلخ عاطفی گذشته را از بین ببرد.
نحوه استفاده از تکنیک هنردرمانی
برای استفاده از تکنیک هنردرمانی تنها کافی است، به صورت آزادانه یک هنر را انتخاب کنید و به دنبال یادگیری آن بروید. تاثیر هنر در رفع افسردگی از همین مرحله آغاز میشود، زیرا مرحله انتخاب میتواند ذهن را از شر درگیریهای پیشین حتی برای چند لحظه خلاص کند. نقاشی، موسیقی، فرش بافی، گلیم بافی، بافتنی، سوزن دوزی، شمعسازی، آشپزی، باغبانی، خطاطی، عکاسی، گرافیک، خیاطی و بسیاری دیگر از رشته های هنری، میتوانند در درگیر کردن ذهن با یک مقوله جدید و مفید و در نهایت رفع افسردگی موثر باشند. لذا هرگز نمیتوان نقش هنر در بهبود زندگی انسان را نادیده گرفت یا انکار کرد.
فعالیت های هنری باعث نشاط در مغز میشوند
اگر تجربه نکردهاید، پیشنهاد میکنیم که حتما شرایطی را برای خود فراهم کنید تا تجربه کنید. زمانی که فعالیت هنری انجام میدهید، مغز شما فرمان نشاط و سرور را صادر میکند. به عبارت بهتر با انجام هر فعالیت هنری هورمون های تولید احساس شادی در مغز تحریک میشوند و همین احساس، تاثیر مستقیم و شگرفی در رفع افسردگی دارد. کارهای هنری جریان خون را در قسمت قدامی قشر مخ افزایش می دهد. به طور میانگین ۴۰ دقیقه نقاشی کردن یا انجام سایر فعالیتهای هنری به کاهش شدید استرس کمک میکند. پس اگر از درصدی از افسردگی رنج میبرید، همین حالا یک هنر را برای خود انتخاب کنید و سراغ تکنیکهای یادگیری آن بروید و تاثیرات عجیب و ماندگار آن را تجربه کنید.